Image Alt

Wzdów - Wola Sękowa, czyli histria naszego Uniwersytetu

ULRA – rys historyczny

Uniwersytet Ludowy Rzemiosła Artystycznego jest kontynuacją działającego od 1959 roku Uniwersytetu Ludowego we Wzdowie, zlokalizowanego w pięknym XIX – wiecznym pałacu, wybudowanym przez Adama Ostoję Ostaszewskiego, który był wszechstronnym naukowcem: doktorem prawa i filozofii, dramatopisarzem i poetą; znał ponad 20 języków obcych. Interesował się geografią i astronomią. Jednak najbardziej zapisał się w polskiej historii jako wynalazca maszyn latających (pionowzlotu), oraz silnika gazowego i hydraulicznego. Nie bez powodu nazywano Ostaszewskiego człowiekiem renesansu, Leonardem ze Wzdowa. W jego zainteresowaniach leżały również sztuki piękne: poezja, malarstwo oraz rzeźba, więc może nie przypadkiem miejsce to przyciągało artystyczne dusze z całej Polski.

Pierwsze kursy w UL we Wzdowie przeznaczone były dla organizatorów życia kulturalno-oświatowego na wsi, dla kierowników Klubów Wiejskich i gospodyń domowych. Pojawiały się też kursy dla Związku Młodzieży Wiejskiej, kursy dla bibliotekarzy, kursy dokształcające dla młodych nauczycieli i rolników.

Jednym z ważniejszych kursów UL we Wzdowie, był realizowany w latach 70-tych i 80-tych, kurs dla instruktorów amatorskiego ruchu teatralnego, którego absolwentami są m.in. Marcin Daniec, Krzysztof Hanke, Stanisław Guzek znany jako Stan Borys, śpiewak Ivo Orlowski, Jan Kondrak, czy współpracujący do dziś z Uniwersytetem rzeźbiarz, Piotr Woroniec.

Od 1986 roku do dziś realizuje dwuletni kurs rękodzieła artystycznego. Do 2011 roku kurs ten realizowany był w formie Instruktorskiego Kursu Kwalifikacyjnego nadzorowanego przez instytucje Ministerstwa Kultury – Narodowe Centrum Kultury. We Wzdowie zajęcia odbywały się w formie stacjonarnej oraz zaocznej. Absolwenci kursu mieli możliwość przystąpienia do państwowych egzaminów instruktorskich i uzyskać kwalifikacje zawodowe do pracy w domach i ośrodkach kultury.

W 1991 roku UL we Wzdowie nawiązał współpracę z Izbą Rzemieślniczą w Rzeszowie w zakresie organizacji egzaminów czeladniczych i mistrzowskich w zawodach: hafciarka, koronkarka, tkacz, koszykarz-plecionkarz i rzeźbiarz w drewnie. W 2007 roku do katalogu zawodów, z których realizowane były egzaminy czeladnicze, dołączył ceramik wyrobów użytkowych i ozdobnych.

Obecnie Uniwersytet Ludowy rzemiosła Artystycznego jest jedyną placówką w kraju przeprowadzającą egzaminy czeladnicze i mistrzowskie w ww. zawodach.

W okresie transformacji polityczno-ekonomicznej, początkiem lat 90-tych UL we Wzdowie, jak większość uniwersytetów ludowych w tamtym okresie, borykał się z poważnym kryzysem. Wtedy to powstało Stowarzyszenie Małopolski Uniwersytet Ludowy we Wzdowie, którego głównym celem była ochrona i utrzymanie Uniwersytetu. Cel ten został osiągnięty, dzięki determinacji pracowników i członków Stowarzyszenia, a także dofinansowaniu ze strony administratora zabytkowego pałacu Ostaszewskich, którym było Starostwo Powiatowe w Brzozowie, oraz wprowadzeniu częściowych opłat od uczestników dwuletniego kursu.

Niewątpliwie jednym z czynników, który przyczynił się do tego sukcesu był sam profil kursu – rękodzieło artystyczne, bowiem potrzeba tworzenia piękna, wydaje się być jedną z pierwotnych potrzeb człowieka i ciągle cieszy się dużym zainteresowaniem, a w ostatnich dekadach możemy obserwować wręcz wzrost popularności tradycyjnej kultury ludowej i tradycyjnych rzemiosł. Poza tym pasja i zaangażowanie lokalnych twórców, „wykładających” na Uniwersytecie, spowodowała, że informacja o UL we Wzdowie rozprzestrzeniała się w całej Polsce dzięki zadowolonym i utalentowanym absolwentom, którzy prezentowali efekty nauki i polecali „Wzdów” swoim znajomym, przyjaciołom i rodzinie.

Po około 10 latach dosyć intensywnego rozwoju dwuletniego kursu rękodzieła artystycznego pojawił się kolejny kryzys. Stan techniczny XIX wiecznego pałacu pogarszał się, mimo usilnych starań kolejnych dyrektorów UL-a oraz wsparcia finansowego samorządu. Wtedy to, Stowarzyszenie Małopolski Uniwersytet Ludowy we Wzdowie podjęło decyzję o przeniesieniu działalności w inne miejsce. Poszukiwanie nowej siedziby zajęło około 3 lat. Pogarszający się stan techniczny pałacu i rosnące czesne nie przyciągały nowych słuchaczy. Zaczęły się rozpowszechniać plotki o upadku MUL we Wzdowie.

Ostatecznie w 2006 roku, dzięki pomocy i życzliwości Gminy Bukowsko Uniwersytet Ludowy przeniesiony został ze Wzdowa do Woli Sękowej. Wtedy też zmieniono nazwę Stowarzyszenia i samego Uniwersytetu. Stowarzyszenie Uniwersytet Ludowy Rzemiosła Artystycznego rozpoczyna działalność w nowym miejscu, właściwie od początku, chociaż z bogatym zasobem historycznym i potencjałem ludzkim, jaki stanowiła kadra, wolontariusze i absolwenci. Nie bez znaczenia było też wsparcie i życzliwość mieszkańców Woli Sękowej, którzy z otwartością przyjęli nową instytucję w swojej wsi i nie odmawiali pomocy Uniwersytetowi.

Nowym domem dla UL-a stał się budynek byłej szkoły podstawowej z 1935 roku, który we współpracy z Gminą Bukowsko udało się wyremontować i zaadoptować na potrzeby Uniwersytetu, urządzono pracownie i sale dydaktyczne oraz niewielki internat na poddaszu budynku. Odtąd zajęcia dwuletniego kursu odbywają się w trybie stacjonarno-zaocznym. Program kursu nieustannie się rozwija, uwzględniając zainteresowania i potrzeby uczestników kursu, pojawiają się nowe techniki, takie jak witraż, fusing szkła, karpacka biżuteria koralikowa, grafika warsztatowa i wiele innych.

Od momentu zmiany siedziby ULRA zrealizowało szereg projektów społeczno-kulturalnych i edukacyjnych, takich jak Międzynarodowe Akcje Artystyczne pod kierownictwem Piotra Worońca, czy Letnia Pracownia Artystyczna prowadzona głównie przez Marię Kondrad. Odbyło się szereg wydarzeń animacyjnych integrujących środowisko, takich jak Wierzbin czy Wigilia. O niektórych z nich można poczytać TUTAJ

W latach 2020 do 2022 r. ULRA otrzymało dofinansowanie z Narodowego Instytutu Wolności w ramach „Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030”, wsparcie to objęło głównie rozwój infrastruktury siedziby ULRA i w części organizację dwuletniego kursu rękodzieła artystycznego.

Skip to content