Biżuteria koralikowa znana jest i powszechna na całym świecie. Nam najbliższa jest ta wywodząca się z Karpat. Wśród wielu wzorów spotykanych w tych górach możemy wyróżnić: krywulkę – szeroką kryzę jaką nosiły kobiety na Łemkowszczyźnie, gerdan – długi wkładany przez głowę naszyjnik popularny na Huculszczyźnie. Oprócz nich sylianki i drabinki. Koraliki splatane w misterne, kolorowe wzory stanowiły charakterystyczną ozdobę dla Łemkiń, Bojkiń, Hucułek, rumuńskich góralek z Karpat Marmaroskich czy Bukowiny. Wzory i kształty różniły się w każdym regionie, lecz technika pozostawała niezmienna: cienka, mocna nić, na niej nanizane setki kolorowych błyszczących koralików, układające się w geometryczny, skomplikowany wzór. Na Łemkowszczyźnie noszono krywulki – charakterystyczny rodzaj okazałego naszyjnika, plecionego z różnokolorowych, szklanych koralików. Tradycyjna krywulka, noszona przez łemkowskie kobiety i dziewczęta, miała szerokość 15 – 20 cm i przykrywała całe ramiona. Sylianka to z kolei nazwa naszyjnika z koralików, popularna na Bojkowszczyźnie i Huculszczyźnie. Sylianki były węższe, często ozdobione charakterystycznym, prostym, czarno-czerwonym, bojkowskim motywem. Typowo huculskim naszyjnikiem były gerdany – to dłuższe naszyjniki z przodu zakończone medalionem. Co interesujące gerdany nosiły zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Dawniej uważano, że tworzeniem biżuterii z koralików powinny zajmować się osoby o czystym sercu i będące w dobrym nastroju, by potem przekazać tę pozytywną energię komuś, kto będzie nosił koralikowe ozdoby.
Końcem roku kalendarzowego zakończyła się pierwsza część projektu “Warsztaty etnicznej biżuterii karpackiej” realizowanej w ramach programu “Mistrz Tradycji, Kultura Ludowa i Tradycyjna” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przez pół roku osiem pań z gminy Bukowsko i okolic pod okiem twórczyni Eweliny Matusiak-Wyderki poznawało tajniki powstawania tradycyjnej karpackiej biżuterii koralikowej. Panie poznały techniki tkania koralikami na krosnach jak
i techniki igłowe.
Zapraszamy do obejrzenia krótkiej fotorelacji z przebiegu warsztatów.
Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury
i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
